Surowsze kary za niepłacenie podatków

Zbliża się koniec roku, ten nadchodzący przynieść może sporo zmian, odczuwalnych dla sprawców wykroczeń i przestępstw skarbowych, którzy unikają płacenia podatków.

Po pierwsze, w związku ze wzrostem płacy minimalnej do 2.600,00 zł w 2020 roku, wzrośnie wysokość kar, jakie mogą być nakładane przez organy podatkowe w związku z popełnieniem czynów zabronionych opisanych w kodeksie karnym skarbowym.

Przypomnijmy, że kwalifikacja czynu zabronionego jako przestępstwa lub wykroczenia uzależniona jest od wartości przedmiotu czynu lub kwoty uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej. Zgodnie z tym podziałem, wykroczeniem skarbowym jest czyn zabroniony opisany w ustawie w przypadku, gdy wartości te nie przekraczają pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. W przypadku przekroczenia tego miernika, czyn jest określany jako przestępstwo skarbowe. Tym samym w roku 2020 granicą będzie kwota 13.000,00 zł.

Kara grzywny, jaka będzie mogła zostać nałożona za wykroczenie skarbowe wyniesie od 260,00 zł do 52.000,00 zł. Wynika to z tego, że kara grzywny za wykroczenie skarbowe jest wymierzana w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, chyba że kodeks stanowi inaczej. Mandat karny będzie mógł natomiast wynieść maksymalnie 5.200,00 zł, wyrokiem nakazowym będzie można natomiast orzec maksymalną karę w wysokości 26.000,00 zł.

W przypadku przestępstw skarbowych, a nadchodzącym roku stawka dzienna kary grzywny będzie mogła wynieść od 86,67 zł. (1/30 minimalnego wynagrodzenia) do 34.668,00 zł. (400-krotność minimalnego wynagrodzenia). Tym samym kara grzywny, wymierzana w minimalnej wysokości 10 stawek dziennych, będzie równa co najmniej kwocie 866,70 zł, nie przekroczy natomiast kwoty 24.960.960,00 zł (najwyższa liczba stawek dziennych to 720).

Możliwe, że nadchodzący rok przyniesie bardziej rozległe zmiany, aniżeli wyłącznie wzrost wysokości kar. Ministerstwo Finansów planuje bowiem reformę całego systemu nakładania kar za unikanie płacenia podatków, projekt ustawy o  zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw oczekuje obecnie na przyjęcie przez Radę Ministrów.

Zgodnie z zapowiedziami nowelizacji kara grzywny ma być równa co najmniej uszczuplonej należności publicznoprawnej, czyli podatku niezapłaconego przez sprawców przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych. Należy jednak zauważyć, że taki tryb ustalania wymiaru kary może przekroczyć maksymalne progi nakładania grzywien za przestępstwa lub wykroczenia skarbowe.

Ponadto resort planuje wprowadzić penalizację „tzw. nieumyślnego paserstwa akcyzowego”. Paserstwo akcyzowe opisuje przepis art. 65 kodeksu karnego skarbowe. Obecnie kodeks przewiduje karalność zarówno umyślnej, jak i nieumyślnej jego postaci (art. 65 § 2 k.k.s.). Zgodnie z obowiązującym brzmieniem przywołanego przepisu, kto nabywa, przechowuje, przewozi, przesyła lub przenosi wyroby akcyzowe, o których na podstawie towarzyszących okoliczności powinien i może przypuszczać, że stanowią one przedmiot czynu zabronionego lub pomaga w ich zbyciu albo te wyroby akcyzowe przyjmuje lub pomaga w ich ukryciu, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. Powyższy opis odnosi się zatem właśnie do paserstwa nieumyślnego. Być może zatem wspomniana „penalizacja” dotyczyć ma zwiększenia wymiaru kary przewidzianej na nieumyślne paserstwo akcyzowe, na co wskazywać może dalszy kierunek zmian.

Projekt obejmuje bowiem również podwyższenie górnej granicy kary pozbawienia wolności za zbycie lub przekazanie znaków akcyzy osobie nieuprawnionej. Kolejna zapowiedź dotyczy wprowadzenia odpowiedzialności karnej skarbowej osób, które nabywały, przechowywały lub przewoziły wyroby akcyzowe pochodzące z nielegalnej produkcji. Karalne będzie również paserstwo nielegalnych (podrobionych lub przerobionych) znaków akcyzy oraz upoważnień do odbioru banderol. Przestępstw akcyzowych dotyczyć będzie spora część planowanej nowelizacji.

Czy przygotowywana przez resort nowelizacja wejdzie w życie, a wraz z nią najbardziej kontrowersyjna zmiana, zrównująca wysokość orzekanej kary grzywny z wysokością uszczuplonej należności podatkowej? Z pewnością takie rozwiązanie wymaga zmiany przepisów wyznaczających minimalne oraz maksymalne progi orzekanych grzywien, co z pewnością wydłuży ścieżkę legislacyjną aktu.

Odpowiedzialność (karno?)skarbowa spółki cywilnej

Zgodnie z zasadami prawa cywilnego, instytucja spółki cywilna stanowi rodzaj umowy nazwanej. Natomiast ustawa o podatku od towarów i usług nadaje spółce cywilnej podmiotowość podatkową, która wyraża się w zakwalifikowaniu jej jako podatnika, niemniej to na wspólnikach ciążą określone prawa i obowiązki wynikające z tej ustawy. Kto zatem odpowiada za zobowiązania podatkowe spółki? Na kim ciąży ryzyko odpowiedzialności karno skarbowej z tym związanej?

Czytaj dalej Odpowiedzialność (karno?)skarbowa spółki cywilnej