Stałe źródło dochodu w przestępstwach skarbowych

W praktyce wiele rozbieżności wywołała jedna z przesłanek nadzwyczajnego obostrzenia kary, jaką jest uczynienie sobie przez sprawcę z popełniania przestępstw skarbowych stałego źródło dochodu. Na czym polega? Kiedy można bez wątpliwości uznać, że nastąpił szczególnie negatywnie oceniany przez ustawę przypadek pozwalający na nałożenie surowej kary?

Nadzwyczajne obostrzenie kary – co to takiego?

Nadzwyczajne obostrzenie kary jest instytucją zarezerwowaną dla przypadków zasługujących na zdecydowaną reakcję karną, w rażący sposób godzących w porządek prawny. Nic w tym dziwnego, skoro w oparciu o reguły nadzwyczajnego obostrzenia kary sąd może zastosować karę pozbawienia wolności w wysokości przekraczającej górną granicę ustawowego zagrożenia lub orzec o karze ograniczenia wolności, kiedy dany czyn zabroniony zagrożony jest jedynie karą grzywny. Sąd może wyłącznie dostosować rozmiar nadzwyczajnego obostrzenia do konkretnego przypadku, jednak jeżeli spełnione zostaną ustawowe warunki, karę musi obligatoryjnie obostrzyć.

Zawód – przestępca

W praktyce wiele rozbieżności wywołała jedna z przesłanek nadzwyczajnego obostrzenia kary, jaką jest uczynienie sobie przez sprawcę z popełniania przestępstw skarbowych stałego źródło dochodu. Na czym polega? Kiedy można bez wątpliwości uznać, że nastąpił szczególnie negatywnie oceniany przez ustawę przypadek pozwalający na nałożenie surowej kary?

Przyjmuje się, że zastosowanie kary nadzwyczajnie obostrzonej wobec tak zwanego przestępcy zawodowego, który uczynił sobie z popełniania przestępstw stałego źródła dochodu, wymaga popełnienia co najmniej dwóch przestępstw. Jeżeli zatem z danego przestępczego procederu w sposób ciągły czerpie się korzyści, jednak czyn ten wypełnia znamiona wyłącznie jednego przestępstwa, taki sprawca nie podlega surowym sankcjom, o których mowa.

Niemożliwe jest również stosowanie opisywanego przepisu wobec sprawcy jednego przestępstwa skarbowego, nawet popełnionego w ramach czynu ciągłego, a zatem w uproszczeniu stanowiącego kilka przestępnych zachowań, powtarzanych wielokrotnie w krótkich odstępach czasu. Co ważne, zachowania te muszą być wynikiem działania jednego sprawcy. O ile pojęcie krótkich odstępów czasu jest bliżej niezdefiniowane oraz oceniane każdorazowo w warunkach danej sprawy (może być to dzień, kilka dni lub kilkanaście, czy nawet kilka miesięcy), o tyle jednak przy czynach karnych skarbowych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej wskazuje się, że za krótkie odstępy czasu należy uważać okres do 6 miesięcy.

Powyższa uwaga jest bardzo istotna, ponieważ prawo karne, w przeciwieństwie do prawa karnego skarbowego, pozwala na stosowanie nadzwyczajnego obostrzenia kary w sytuacji, kiedy stałe źródło dochodu jest osiągane przez sprawcę przy popełnieniu chociażby jednego przestępstwa. Trudno wskazać uzasadnienie dla takiego zróżnicowania sytuacji przestępcy karnego od przestępcy karnoskarbowego.

Działalność przestępcy zawodowego musi dla niego stanowić stałe źródło dochodu. Stałość oznacza pewną trwałość, niezmienność, zatem musi być w istocie prowadzoną przez niego w celu osiągania korzyści powtarzalną działalnością. Osiąganie korzyści nie musi być jednak regularne niczym comiesięczne wynagrodzenie otrzymywane od pracodawcy. Wystarczy aby odznaczało się pewną cyklicznością. Ponadto przestępca zawodowy może mieć również inne, legalne źródło dochodu obok przestępnego. Jeżeli z przestępczej działalności otrzymuje on chociażby niewielki dochód, jednak jest on stały, zrealizowane zostaną warunki ustawowe.

 

UdostępnijShare on LinkedInShare on Facebook
(Visited 460 times, 1 visits today)