Odpowiedzialność (karno?)skarbowa spółki cywilnej

Zgodnie z zasadami prawa cywilnego, instytucja spółki cywilna stanowi rodzaj umowy nazwanej. Natomiast ustawa o podatku od towarów i usług nadaje spółce cywilnej podmiotowość podatkową, która wyraża się w zakwalifikowaniu jej jako podatnika, niemniej to na wspólnikach ciążą określone prawa i obowiązki wynikające z tej ustawy. Kto zatem odpowiada za zobowiązania podatkowe spółki? Na kim ciąży ryzyko odpowiedzialności karno skarbowej z tym związanej?

Odpowiedzialność wspólników za długi spółki w prawie cywilnym

Zgodnie z przepisem art. 864 k.c. za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie. Solidarność wspólników polega na tym, że wierzyciel spółki może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich wspólników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, przy czym zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek ze wspólników zwalnia pozostałych. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.
Strony nie mogą znieść solidarnej odpowiedzialności w drodze umowy. Dopuszczalne jest jedynie ustalenie zasad ewentualnej regresowej odpowiedzialności wspólników. Co istotne, odpowiedzialności spółki w stosunku do osób trzecich nie zmienia zwolnienie wspólnika w całości lub w części od udziału w stratach spółki.
Wierzyciel może dokonać wyboru majątku do którego skieruje egzekucję. Nie musi on bowiem kierować egzekucji najpierw do majątku wspólnego wspólników, a dopiero wtedy, gdy nie wystarcza on na zaspokojenie wierzytelności, do osobistego majątku wspólników.
Wspólnik nie odpowiada majątkiem osobistym za zobowiązania spółki, jeżeli ich źródłem są zdarzenia z okresu, w którym nie był wspólnikiem. Osoba przystępująca do spółki nie musi zatem obawiać się, ze już następnego dnia jej majątek zostanie zajęty.

Odpowiedzialność wspólników za długi spółki w prawie podatkowym

Po analizie powyższej regulacji można by uznać, że zasada to odnosi się również do zobowiązań podatkowych spółki. Prawo podatkowe jest jednak dziedziną prawa zasadniczo odmienną od prawa cywilnego, karnego czy nawet administracyjnego.
Jak wspomniałam już na wstępie, zgodnie z przepisami prawa podatkowego spółka cywilna została uznana za podatnika. Tym samym spółka cywilna, mimo że nie ma osobowości prawnej, stanowi odrębny podmiot, który samodzielnie odpowiada za powstałe zobowiązania podatkowe. Spółka może być zatem adresatem dodatkowych zobowiązań podatkowych, ilekroć dopuści się nierzetelności w tym zakresie.
Wspólnicy spółki cywilnej odpowiadają za jej zobowiązania podatkowe wyłącznie posiłkowo. Oznacza to, że ich odpowiedzialność powstaje dopiero wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Solidarna odpowiedzialność wspólników za zobowiązania podatkowe spółki powstaje na mocy odpowiedniej decyzji organu podatkowego. Dopiero zatem wydanie decyzji przez organ podatkowy uruchamia solidarność wspólników i spółki.

Odpowiedzialność karno skarbowa

W zakresie postępowania karnego skarbowego spółka cywilna, będąc podatnikiem, nie może popełnić przestępstwa bądź wykroczenia, ponieważ zasadą jest, że wyłącznie osoba fizyczna może dopuścić się wymienionych czynów. Trudno bowiem mówić o niedbalstwie „spółki cywilnej”, która dopuściła się przykładowo złożenia nieprawidłowej deklaracji podatkowej. W grę może wchodzić jedynie odpowiedzialność posiłkowa spółki cywilnej jednak tylko w sytuacji, gdy spółka odniosła lub mogłaby odnieść z przestępstwa sprawcy korzyść majątkową, a grzywny nie jest w stanie uiścić sam skazany.
Reasumując, nie można wobec spółki cywilnej orzec o odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenia skarbowe. Odpowiedzialność ta może zostać zrealizowana dopiero w drugiej kolejności, po wystąpieniu ustawowych przesłanek.

UdostępnijShare on LinkedInShare on Facebook
(Visited 341 times, 1 visits today)